ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਿਨਾ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੀ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਣ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 30 ਅਕਤੂਬਰ (ਡੇਲੀ ਪੋਸਟ ਪੰਜਾਬੀ)- ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਾਹਾਂ ਰਹਿਤ ਨਾਬਾਲਿਗਾ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਹਾਂਗਜ਼ੂ, ਚੀਨ ‘ਚ ਹੋਈਆਂ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ 2023 ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ। ਉਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਦਭੁਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉੱਘੇ ਭਾਰਤੀ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਅਤੇ ਮਹਿੰਦਰਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਆਨੰਦ ਮਹਿੰਦਰਾ ਵੀ ਇਸਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ।
ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਟਾਈਕੂਨ ਆਨੰਦ ਮਹਿੰਦਰਾ ਨੇ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਐਕਸ (ਪਹਿਲਾਂ ਟਵਿੱਟਰ) ‘ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ੀਤਲ ਦੀ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਮਾਣ ਵਧਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਅਥਲੀਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਸਟਮਾਈਜ਼ਡ ਕਾਰ ਗਿਫਟ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਨੰਦ ਮਹਿੰਦਰਾ ਨੇ ‘X’ ‘ਤੇ ਲਿਖਿਆ, ‘ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਕਦੇ ਵੀ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗਾ। ਸ਼ੀਤਲ, ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਹੋ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕਾਰ ਚੁਣੋ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦੇਵਾਂਗੇ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਬਣਾਵਾਂਗੇ।”
ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕਿਸ਼ਤਵਾੜ ਦੇ ਲੋਈਧਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ 16 ਸਾਲਾਂ ਸ਼ੀਤਲ ਦੇਵੀ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਤਗਮੇ ਲੈ ਕੇ ਬਾਂਹ ਰਹਿਤ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ ਦੀ ਲਹਿਰਾਂ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਸ਼ੀਤਲ ਦਾ ਜਨਮ ਫੋਕੋਮੇਲੀਆ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਕਾਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਜਮਾਂਦਰੂ ਵਿਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਘੱਟ ਵਿਕਸਤ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਖੇਡ ਦੀ ਸੰਚਾਲਨ ਸੰਸਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ੀਤਲ “ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਬਿਨਾ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੀ ਨਾਬਾਲਿਗਾ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼” ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਇਸ ਹਫਤੇ, ਉਸਨੇ ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।
ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਡਬਲਜ਼ ਕੰਪਾਊਂਡ ਵਿਚ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਮਗਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਮਿਕਸਡ ਡਬਲਜ਼ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਿਚ ਵੀ ਦੋ ਸੋਨ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤੇ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ, ਉਸਨੇ ਪੈਰਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿਚ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਅਲਿਮ ਨੂਰ ਸਹਿਦਾਹ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਮਹਿਲਾ ਕੰਪਾਊਂਡ ਵਿਚ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ।
ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ, ਮੈਂ ਧਨੁਸ਼ ਨੂੰ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਦੀ ਸੀ ਪਰ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਆਸਾਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੇਰੇ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮੇਰਾ ਸਾਥ ਦਿੱਤਾ। ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਹ ਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਦੀ ਦਿੱਖ। ਇਹ ਮੈਡਲ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਖਾਸ ਹਾਂ। ਇਹ ਮੈਡਲ ਸਿਰਫ਼ ਮੇਰੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਨ”।
ਹਾਂਗਜ਼ੂ ਵਿਖੇ, ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਸਰਿਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਦਾ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ, ਅਤੇ ਰਾਕੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਕਸਡ ਟੀਮ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਜਾ ਰਹੀ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਤਮਗਾ ਜੇਤੂ ਬਣਨ ਲਈ ਉਸਦਾ ਰੂਪਾਂਤਰ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 2021 ਵਿੱਚ ਕਿਸ਼ਤਵਾੜ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਯੁਵਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।
ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਐਥਲੈਟਿਕਸ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਕਾਊਟਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਬਾਂਹ ਲੈਣ ਲਈ ਸਕਾਊਟਸ ਬੰਗਲੁਰੂ ਵਿਚ ਮੇਜਰ ਅਕਸ਼ੈ ਗਿਰੀਸ਼ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟਰੱਸਟ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚੇ। ਉੱਥੇ ਅਕਸ਼ੇ ਨੇ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਬੀਇੰਗ ਯੂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਬੀਇੰਗ ਯੂ ਦੀ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਪ੍ਰੀਤੀ ਰਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਨਕਲੀ ਬਾਂਹ ਉਸ ਲਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ। ਉਸਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਸੜਕ ਦਾ ਅੰਤ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਸ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ। ਖੇਡ ਫਿਜ਼ੀਓਥੈਰੇਪਿਸਟ ਸ਼੍ਰੀਕਾਂਤ ਆਇੰਗਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੁਲਾਂਕਣ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਉੱਪਰਲਾ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਅਤੇ ਅਯੰਗਰ ਨੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਵਜੋਂ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ, ਤੈਰਾਕੀ ਅਤੇ ਦੌੜ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ। ਅਤੇ “ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਟੈਸਟ ਵਿਚ 10 ਵਿੱਚੋਂ 8.5 ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ,”।
ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਕਿ ਦਰੱਖਤਾਂ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਆਖਰਕਾਰ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਕੋਚ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਚੌਧਰੀ ਅਤੇ ਕੁਲਦੀਪ ਵੇਦਵਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2012 ਲੰਡਨ ਪੈਰਾਲੰਪਿਕ ਦੇ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਮੈਟ ਸਟੁਟਜ਼ਮੈਨ ਨੂੰ ਸ਼ੂਟ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਗੇ ਕਿਹਾ “ਅਸੀਂ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਣੇ ਰੀਲੀਜ਼ਰ ਨੂੰ ਮੋਢੇ ਦੇ ਰੀਲੀਜ਼ਰ ਵਿਚ ਸੋਧਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਠੋਡੀ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਲਈ ਤੀਰ ਛੱਡਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਟਰਿੱਗਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰਿੰਗ ਵਿਧੀ ਵੀ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਮਾਰਕ ਸਟੁਟਜ਼ਮੈਨ ਨੂੰ ਜਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖਿਆ ਉਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਅਸੀਂ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ।
ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 50-100 ਤੀਰ ਚਲਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ; ਉਸਦੀ ਤਾਕਤ ਵੱਧਣ ਨਾਲ ਗਿਣਤੀ 300 ਹੋ ਗਈ। ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸੋਨੀਪਤ ਵਿਚ ਪੈਰਾ ਓਪਨ ਨੈਸ਼ਨਲਜ਼ ਵਿਚ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਓਪਨ ਨੈਸ਼ਨਲਜ਼ ਵਿਚ ਸਮਰੱਥ ਸਰੀਰ ਵਾਲੇ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰਹੀ। ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਸੀ। “ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਚੌਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੋ ਵੀ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ; ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਬਚਤ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਸ਼ੀਤਲ ਨੇ ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਪਿਲਸੇਨ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੈਰਾ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿਚ ਵੀ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਫਾਈਨਲ ਵਿਚ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਓਜ਼ਨੂਰ ਕਿਊਰ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਈ, ਪਰ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿਚ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਨਾਬਾਲਿਗਾ ਬਾਂਹ ਰਹਿਤ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ ਬਣ ਗਈ।
