ਇਸਰੋ ਨੇ ਰਚਿਆ ਇਤਿਹਾਸ: ‘ਸਪੈਡੇਕਸ ਮਿਸ਼ਨ’ ਤਹਿਤ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਦੀ ਸਫਲ ਡੌਕਿੰਗ, ਭਾਰਤ ਇਹ ਉਪਲਬਧੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼

ਇਸਰੋ ਨੇ ਰਚਿਆ ਇਤਿਹਾਸ: ‘ਸਪੈਡੇਕਸ ਮਿਸ਼ਨ’ ਤਹਿਤ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਦੀ ਸਫਲ ਡੌਕਿੰਗ, ਭਾਰਤ ਇਹ ਉਪਲਬਧੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼

ਦਿੱਲੀ- ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਛਾਲ ਮਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੁਝ ਚੋਣਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਲੱਬ ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਦੋ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਭੇਜੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਉਪਲਬਧੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਇੱਛਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨ, ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣਾ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (BAS) ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਆਦਿ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਮੈਨੂੰ ਚਲਾਕੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ….. ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਨੇ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ

ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ’ (SPADEX) ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਪਗ੍ਰਹਿਆਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਡੌਕ ਕੀਤਾ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ‘ਐਕਸ’ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ, ‘ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਹੈ।’ ਗੁੱਡ ਮਾਰਨਿੰਗ ਇੰਡੀਆ, ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਪੇਡਐਕਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ‘ਡੌਕਿੰਗ’ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਪਲ ਦਾ ਗਵਾਹ ਬਣ ਕੇ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 12 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ, ਇਸਰੋ ਨੇ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਲਿਆ ਕੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਕੇ ਉਪਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਡੌਕਿੰਗ ਦਾ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸਰੋ ਨੇ 30 ਦਸੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ‘ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟ’ (SPADEX) ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਦੇ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ (SHAR) ਤੋਂ ਰਾਤ 10 ਵਜੇ ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਯੋਗ (SPADEX) ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਵਰਗੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਮਿਸ਼ਨ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਐਮ ਜੈਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 44.5 ਮੀਟਰ ਲੰਬੇ PSLV-C60 ਰਾਕੇਟ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ – ਚੇਜ਼ਰ (SDX01) ਅਤੇ ਟਾਰਗੇਟ (SDX02) ਸਨ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਦੇ ਸਪੇਸ ਡੌਕਿੰਗ ਦੇ ਸਫਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਾਡੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਪੁਲਾੜ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਵਧਾਈਆਂ। ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹੱਤਵਾਕਾਂਖੀ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਜਿਤੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, ‘ਇਸਰੋ ਨੂੰ ਵਧਾਈਆਂ।’ ਅਖੀਰ ਤੂੰ ਕਰ ਹੀ ਦਿੱਤਾ। ਸਪੈਡੈਕਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ…ਡੌਕਿੰਗ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਭਾਰਤੀ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੁਚਾਰੂ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ 4 ਅਤੇ ਗਗਨਯਾਨ ਸਮੇਤ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਮਹੱਤਵਾਕਾਂਖੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ ਡੌਕਿੰਗ… ਹੈ।
ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਡੌਕਿੰਗ ਉਦੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਸਤੂਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡੌਕਿੰਗ ਉਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਵਸਤੂਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜੁੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦਾ ਮਾਡਿਊਲ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜਦਾ ਹੈ, ਦਬਾਅ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਸੈਫ ਅਲੀ ਖਾਨ, 6 ਵਿੱਚੋਂ 2 ਜ਼ਖ਼ਮ ਡੂੰਘੇ

ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੀ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਦੋਵੇਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ, ਤਾਂ ਚੇਜ਼ਰ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਜਾਣਗੇ। ਜਦੋਂ ਸਾਂਝੇ ਮਿਸ਼ਨ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਰਾਕੇਟ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਡੌਕਿੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੋਵੇਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਚਲੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡੌਕਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੇ। ਔਨਬੋਰਡ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਟੀਚਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ 10-20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਵਿਭਾਜਨ ਬਣਾਏਗਾ। ਇਸਨੂੰ ਦੂਰ ਦੇ ਮੇਲ-ਜੋਲ ਦੇ ਪੜਾਅ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਫਿਰ ਪੜਾਅਵਾਰ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਦੂਰੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ 5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, 1.5 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, 500 ਮੀਟਰ, 225 ਮੀਟਰ, 15 ਮੀਟਰ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 3 ਮੀਟਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿੱਥੇ ਡੌਕਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਡੌਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਿਸ਼ਨ ਪੇਲੋਡ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਨਡੌਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਵਰ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰੇਗਾ।

ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਫਾਇਦੇ

• ਭਾਰਤ 2035 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। – ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮਾਡਿਊਲ ਹੋਣਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਮੋਡੀਊਲ 2028 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ।
  – ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-4 ਵਰਗੀਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣਾਂ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ… ਇਹ ਪ੍ਰਯੋਗ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ, ਰਿਫਿਊਲਿੰਗ, ਮਲਬਾ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਲਈ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖੇਗਾ।
  – ਇਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਭਾਰੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

-(ਅਮਰ ਉਜਾਲਾ)
ਨੋਟ- ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਡਾਇਰੀ ‘ਤੇ ਪੜ੍ਹੋ। ਸਭ ਤੋਂ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਬਾਲੀਵੁੱਡ, ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖਬਰਾਂ ਇਸ ਲਿੰਕ https://punjabdiary.com/ ‘ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਪੜ੍ਹੋ।