ਜਸਟਿਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਦਾ 101ਵਾਂ ਜਨਮ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: 15 ਮਈ (ਪੰਜਾਬ ਡਾਇਰੀ) ਕੇਂਦਰੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਸਭਾ, ਪਲਾਟ ਨੰ. 1, ਸੈਕਟਰ 28-ਏ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੈਮੀਨਾਰ ਹਾਲ ਵਿਖੇ ਜਸਟਿਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਦਾ 101ਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸਨੇਹੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਆਰੰਭਤਾ ਲੋਕ ਗਾਇਕ ਜੁਗਰਾਜ ਸਿੰਘ ਧੌਲਾ ਦੀ ਸੰਗੀਤ ਮੰਡਲੀ ਨੇ ਸੰਤ ਰਾਮ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਭਵਿਖ ਬਾਰੇ ਕੂਜੀਵਤ ਭਾਸ਼ਣ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੋਤੀਸ਼ਨਾ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਡਰ ਦਾ ਤੂਫ਼ਾਨ ਆਇਆ, ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ ਪੂਰੇ ਜ਼ੋਰਾਂ ‘ਤੇ ਸੀ, ਆਮ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਜਕੀ ਅੱਤਵਾਦ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਥਕ ਅਕਸ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਵਜੋਂ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਸਗੋਂ ਖੱਬੇ-ਪੱਖੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕ ਵੀ ਤੰਗ-ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ। ਉਸ ਭਿਆਨਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਰਾਜ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਹੱਥਾਂ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਪਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਜਸਟਿਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾ ਕੇ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਸਾਰੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਲਤਾਨ ਬਾਹੂ ਜੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ-ਕਬਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੀਵੇ ਹੂੰ! ਜਸਟਿਸ ਬੈਂਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮਰੋ ਜਾਂ ਮਰ ਕੇ ਜੀਣਾ ਸਿੱਖੋ। ਜਸਟਿਸ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਚੋਣ ਰੱਖੀ ਸੀ।
ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਪੁੱਜੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਹਿਰ ਮੱਲਿਕਾ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਸਟਿਸ ਬੈਂਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਕਮਾਲ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਜ਼ਾ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਣਾ, ਖੁਦ ਮਕਤਲ ਜਾਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੱਤੀ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਘਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜਿਆ, ਬਹੁਤ ਜੋਖਮ ਸੀ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਲੜਾਈ ਛੋਟੀ ਜਾਂ ਸੌਖੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਜਸਟਿਸ ਬੈਂਸ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਤੂਫ਼ਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਦਿਖਾਈ ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਅੱਤਵਾਦ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਹਰ ਵਿਰੋਧੀ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਘੁੰਮਣ ਸਬਕਾ ਉਪ ਕੁਲਪਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਡਰ ਹੋ ਕੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦਿਆ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਸਟਿਸ ਬੈਂਸ ਨੂੰ ਆਮ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਜੇਲ੍ਹ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ ਜੋ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਸਮੇਤ ਉਸ ਦੌਰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਡਾ: ਪਿਆਰੇ ਲਾਲ ਗਰਗ ਨੇ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਕਰਵਾਇਆ ਕਿ ਜਸਟਿਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ-ਪਛਾਣਿਆ ਨਾਮ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਖਾੜਕੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਲਈ ਅਕਸਰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ, ਰਿਸ਼ੀ ਨੁਮਾ, ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਕੁਮਾਰ ਆਦਿਵਾਸੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਹਾਊਸ ਵੱਲੋਂ ਕੇਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਕੁੱਦਰਤੀ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਲੁੱਟ ਅਤੇ ਸਥਨਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਘਾਣ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ। ਜਸਟਿਸ ਬੈਂਸ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਸਵਰਗੀ ਮਨਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਲੀ ਨੇ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸ ਦੌਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤਕ ਸੰਖੇਪ ਵੇਰਵਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ਹਰ ਪਲ ਮੈਨੂੰ ਜਸਟਿਸ ਬੈਂਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਚੇਤੇ ਆ ਗਈਆਂ। ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜਸਟਿਸ ਬੈਂਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਤੇ ਬਣੀ ਫਿਲਮ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ‘ਚ ਦੌੜਨ ਲੱਗੀ। ਉਨਾਂ ਪੀਲੀਭੀਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਚਿੱਟੀ ਸਿੰਘਪੁਰਾ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਇਹ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਜ਼ਿਕਰ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਹਮੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ “ਗਣਤੰਤਰ ਦਾ ਭਵਿੱਖ” ਗਣਤੰਤਰ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੰਘਵਾਦ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਭਾਈ ਨਾਰੈਣ ਸਿੰਘ ਚੌੜਾ ਨੇ ਬੈਂਸ ਜੀ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਕੀਲਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਲੜਨ ਵਾਸਤੇ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਅੱਜ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਜਸਟਿਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਵਕੀਲ ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਪਤਵੰਤੇ ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦਵੀ ਜਥੇਦਾਰ ਰਤਨਗੜ੍ਹ ,ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਿਸ਼ਨਪੁਰਾ,ਡਾ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸਿੰਘ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ। ਇਕਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰ ਕੇ ਸ਼੍ਰੌਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਜਸਟਿਸ ਅਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਮਤਾ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜੀਰਾ ਨੇ ਸਟੇਜ ਸਕੱਤਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਨਿੰਹਗ ਨੇ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।
